’t Jagthuys – Merijn de Boer

’t JAGTHUYS  –   MERIJN DE BOER   –  QUERIDO  –  gelezen voor #Hebbanbuzz

#hrc2016 – 1

TITEL:   Het was de zeventiende mens die in zijn leven kwam… blz. 37

Wat gebeurt er als de moeder (Neeltje Bruinworst) van de 35-jarige autistische Binnert die nooit eerder onder de mensen is geweest wekelijks een speciale zorgverleenster voor hem regelt?

Dat luidt een drama in. Voor alle betrokkenen. De eenzaamheid, het ontvreemd zijn van andere mensen, is de geheime drijfveer achter hun instinctief en egoïstisch handelen.

De keuze van de zorginstelling “De Drie Gezusters” valt op Vera. Nog jong, in de twintig, met nogal nymfomane trekken. In haar jeugd misbruikt. Neeltje geeft haar de opdracht mee: “Ik wil dat mijn zoon seksueel gezond wordt.” “Eén keer in de week lijkt me om te beginnen wel voldoende”. Blz. 18-19.

Binnert geeft de mensen die in zijn leven komen nummers. De meeste nummers waren onbeduidende figuren geweest. “Hoewel hij geen enkele herinnering aan hem had, was zijn vader het eerste nummer in zijn leven, dat kon niemand anders zijn”. Blz. 37.

In hoofdstuk 4 lezen we al dat zijn moeder altijd het allesomvattende nummer in zijn leven zou blijven (blz. 37). Op de volgende bladzijde staat nog een duidelijke flash forward: “Hoe hij zou instorten als dat moment zou komen, hoe hij waarschijnlijk ook onmiddellijk zou sterven, simpelweg omdat hij bij haar hoorde – dat was een dermate beangstigend toekomstbeeld dat hij het hooguit een paar seconden in zijn hoofd verdroeg”.

Maar we lezen verder. De stijl is prettig. Merijn de Boer weet herkenbare, rake beschrijvingen van personen en situaties te geven. Vaak humoristisch verwoord. En de spanning wordt bovendien opgevoerd door een interessante thrillerachtige zijlijn. In een recentelijk verleden is de harpiste Rianne, docente van Binnert (nummer 9), plotseling geheel verdwenen. Wat is er gebeurd? Wist de moeder van Binnert er meer van? De meest onwaarschijnlijke scenario’s worden letterlijk in “geuren en kleuren” beschreven. Een lokale rechercheur is er nog steeds mee bezig.

Het perspectief ligt deels bij de ik-persoon (Vera) die in het begin nog wel enigszins sympathiek overkomt, maar de alwetende verteller laat ons daarnaast genieten van de gedachten van de moeder en zeker ook van de zoon.

De lezer kan alleen maar compassie voelen voor de uiterst sensitieve, licht lichamelijk gehandicapte (heupprobleem) maar zwaar autistische Binnert. Hij wordt “gevangen” gehouden in ’t Jagthuys en de prachtige, grote tuin eromheen door zijn eveneens autistische moeder. Hij taalt ook niet de grens van zijn domein over te gaan. Op zijn eigen manier creëert hij zijn eigen wereld, heeft alles binnen zijn bereik. Zijn boeken, zijn muziek, de tuin met de bomen, de konijnen. De televisie en de kranten brengen de gevaarlijke buitenwereld binnen en vooral door “de zomerdag met al dat rondwandelende bloot buiten zijn domein”. Blz. 59.

Het klikt steeds beter tussen Vera en Binnert. Zij valt voor zijn innemende stunteligheid, zijn bouwvakkerslichaam en zijn intelligentie. Zij leert hem alles op seksueel gebied en hij is een uitmuntende leerling. Vera wil hem alleen voor haarzelf hebben. Zij wordt hevig verliefd en wil hem graag haar huis en Amsterdam laten zien….  Neeltje wordt steeds argwanender.

En dan luist Vera hem erin. Hij moet wel mee, hoewel hij eigenlijk helemaal niet wil…  De laatste 100 blz van het boek zijn bloedstollend. Goed geschreven. De lezer lijdt mee. Vooral met Binnert, minder met zijn moeder en zeker niet met Vera. Als “professionele” zorgverleenster wordt zij nu eigenlijk de patiënt. En gaat veel en veel te ver.

Mijn conclusie: goed verhaal bij dit niet alledaagse thema. De autistische karakters van moeder en zoon worden goed uitgewerkt. Ook hun ziekelijke, zogenaamd onschuldige liefde voor elkaar. Het zal Vera nooit lukken om tussenbeide te komen. Merijn de Boer beschrijft heel knap geuren en kleuren van mensen en dingen of waaraan zij doen denken. Vaak op een humoristische manier. Ook de bovennormale auditieve waarnemingen van Binnert komen bij de lezer binnen en zorgen ervoor dat de tragische climax voorvoeld wordt.

De verwijzingen naar Tsjechov met de Drie Zusters (“een wereld op drift”) en het verhaal “De Weddenschap” zijn goed gekozen en zorgen voor de symboliek en zijn informatief bij het thema. (Naam zorginstelling: De drie Gezusters / De Weddenschap is het lievelingsverhaal van Binnert als hij zich niet gelukkig voelde: 15 jaar eenzame opsluiting brengt meer wijsheid en levensinzicht dan geld).

Minder vond ik hoofdstuk vijftien met “de beren”. Het liefdesleven van “rechercheur” Marc Colenraper heeft geen enkele toegevoegde waarde. Het kan weggelaten worden. Reden voor mij om toch geen vijf maar vier sterren te geven.

Merijn de Boer, bedankt voor deze mooie, psychologische roman.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *