De man zonder hond – Hakan Nesser

De man zonder hond    –    Hakan Nesser   –   www.degeus.nl

Aantal blz. 533.

De grenzen naar een verboden land overschreden…

(Het eerste deel in de Inspecteur Barbarotti-reeks. Gelezen met een select Hebban-leesgroepje met eigen exemplaar.)

 

 

Als titel voor deze recensie dacht ik ook aan: Van familiefeest naar familiehel. Een drama in vijf delen.

Deel I. Vanaf blz. 9 (het is december) volgen wij de familie Hermansson aan de vooravond van het 105-jarige familiefeest dat ter ere van twee van de hoofdpersonen, vader Karl-Erik (65) en zijn zeer begaafde lievelingsdochter en oogappel Ebba (40) gegeven gaat worden. De drie kinderen, twee schoonzoons (Leif Grundt en Jácob Willnius) en drie kleinkinderen (Henrik – 19 en Kristoffer – 14 van Ebba en Kevin (2) van Kristina) zijn onderweg naar Kymlinge naar het dubbele feest dat de volgende dag zal plaatsvinden en hebben er eigenlijk helemaal geen zin in…. Recentelijk heeft de enige zoon Robert (35 jaar, gescheiden) ten aanschouwe van volk en vaderland in het reality-tv-programma “Fucking Island” terwijl hij stomdronken was had staan masturberen en de nette familie Hermansson is door dit schandaal geraakt tot op het bot. Zij accepteren dit gedrag niet en gaan hem zelfs uit de weg. Een ongemakkelijke situatie. Opa Karl-Erik en oma Rosemarie Hermansson maken zich dan ook op om te gaan emigreren naar Spanje, Andalusië, naar de “bejaardenkust”. De andere dochter Kristina (31) is iets genuanceerder in haar oordeel en wil de dialoog met haar broer Robert (bijgenaamd Robert de rukker die nu suïcidaal schijnt te zijn) wel aangaan. Alle ingrediënten zijn aanwezig om er een zeer spannende familiethriller van te maken. Niets is echter minder waar….

Bladzijdenlang, zeer, zeer gedetailleerd volgen we alle leden van de Hermansson-clan in hun gedachten en hun daden en we komen daarnaast ook alles te weten over hun verleden. Niets blijft de lezer bespaard, zelfs bv niet hoe Karl-Erik zijn yoghurt eet. Ik citeer (blz 20): Karl-Erik Hermansson knikte bedachtzaam, deed zijn mond wijd open om een flinke lepel naturel yoghurt met grove muesli naar binnen te werken, niet door mensenhanden aangeraakt en met tweeëndertig toegevoegde heilzame mineralen en selenium”. Rosemarie komt ook niet echt over als de echte moederkloek. Op blz. 104 lezen we haar gedachten tijdens de zoveelste slapeloze nacht waarin ze haar treurig bestaan overdenkt: “Waarom lig ik hier de een na de ander te analyseren? Ik geef geen moer om ze.”  Op blz. 132 constateert Rosemarie wederom geen gevoelens te kunnen opwekken voor haar gezin. “Ze mogen elkaar ook niet”. Haar moordneigingen naar haar man toe, zijn al vanaf blz. 9 bekend en worden steeds herhaald.

Maar Karl-Erik wordt niet vermoord. Wel wordt Robert na de eerste nacht al vermist (blz. 130). Dat maakt nauwelijks indruk. Het zwarte schaap. Maar als kleinzoon Henrik op blz. 177 ook weg is, dan komt men in actie. Twee vermissingen, twee spelden in hooibergen van ellende. Dan wordt eindelijk op blz. 189 inspecteur Gunnar Barbarotti ingeschakeld. Hij is erg gelovig, constant in gesprek met God, heeft een puntensysteem met God bedacht en is vooral met zichzelf bezig. Een intens zielige man, in mijn ogen. Hij verhoort wat, hij noteert wat, maakt een stappenplan, reist naar de diverse familieleden toe, maar… het onderzoek zit muurvast. Collega Eva Bachman heeft nog wel een waardevol advies op blz. 248: “It’s all in the family”. Maar ja, Barbarotti is de baas.

Het is januari wanneer deel II begint op blz. 273. Geen opmerkelijke voortgang in het onderzoek.

Deel III begint op blz. 307 en het is 7 maanden later: augustus. De familie begint langzaam maar zeker er volledig onderdoor te gaan. Ze zijn depressief en de inzinking nabij. Zelfs Ebba. Zij kan niet meer werken en wordt zelfs opgenomen. Karl-Erik en Rosemarie zijn wel naar Spanje geëmigreerd en komen terug voor de begrafenis van Robert. Ach ja, dat zijn we verplicht.

Met deel IV zijn we weer een paar maanden verder. Het is november op blz. 391. Kristina is in haar 7e maand en wil dat kind niet… Ze bedenkt een PLAN om zich te ontdoen van Jákob.

En dan eindelijk komt de ontknoping in zicht met deel V dat op blz. 455 begint en het is inmiddels ongeveer één jaar verder. De lezer weet al lang hoe het zit, kan Barbarotti wel helpen. Pfff. Het wordt toch nog een beetje spannend…maar niet verrassend.

De schrijfstijl van Nesser is vlot, maar zijn woordkeuze is niet opvallend en m.i. zeker niet bijzonder of zelfs virtuoos, zoals Hebban-recensent Kees hem aanprees. Je blijft wel lezen. Dat is een pluspunt.

En inderdaad, er was een lange aanloop voorspeld, maar deze was toch wel informatief. Met voldoende spanning om uit te kijken naar de misdaad die ongetwijfeld zou moeten volgen… Robert zou natuurlijk slachtoffer worden, maar hoe? En dan de verrassende tweede vermissing. Beide slachtoffers lopen eigenlijk willens en wetens hun ondergang, hun einde tegemoet. Waarom juist deze twee. Omdat zij “sociaal onaanvaardbare handelingen” verrichten? De titel geeft ook wel voldoende stof tot nadenken en gissen. En waarom juist “zonder hond”?

De volledige non-communicatie, moet ik hier zeker noemen omdat ik deze het meest opvallend vond. Alsof de diverse personen elkaar daarop hadden uitgezocht. Ze bereiken elkaar niet. Kristina is aanvankelijk nog het meest “normale” familielid. Zij probeert het in ieder geval, maar weet niet hoe. Ze heeft het nooit geleerd. Te verwachten was dat ze hopeloos uit zou glijden. Ook hun partnerkeuze is opmerkelijk non-communicatief. Schrijnend triest. Geldt eigenlijk voor alle familieleden. Dus ook voor de man zonder hond…. Ze zijn allemaal zo eenzaam. Barbarotti, Bachman evenzo.

Ook bij dit boek heb ik weer eens wat beter naar de rol van de vrouw gekeken. Helaas, ook hier is het van een treurnis. Ik noem: Rosemarie: onderdanig, nederig, zichzelf wegcijferend, enz. terwijl ze in gedachten heel wat strijdvaardiger is. Kristina die zich laat verkrachten in haar huwelijk, gedraagt zich toch min of meer hoerig naar haar neef toe. Hoe zit het met de relatie tussen Ebba en haar vader? Is er enige gelijkenis tussen Barbarotti en zijn dochter? Wat hoopt Robert te vinden wanneer hij ’s nachts op stap gaat naar een vrouw die hij eigenlijk niet kent? Enzovoorts…

Ik had weinig verwachtingen over dit boek; ik liet me graag leiden door mijn leesclubgenoten die Nesser aanbevolen. Ik denk niet dat ik de vervolgdelen ga lezen. Misschien wel De stilte na Sarah, die door de meesten aangeprezen werd. Wel heb ik erg genoten van deze selecte leesgroep! Van de gezellige doch ook inhoudsvolle opmerkingen ten aanzien van de handel en wandel van de hoofdpersonen… En van Eveline die, zoals het een coördinator betaamt (haha) de rechte middenweg als voorbeeld probeerde te handhaven. Ik ben zelf erg graag tegendraads… Eveline en de negen medelezers bedankt.

Wikkend en wegend, heb ik toch maar vier sterren gegeven. Kleine sterren, weliswaar.

Zeist, oktober 2017

Wil