Le mystère Henri Pick – David Foenkinos

         

Kan een pizzabakker stiekem een succesroman schrijven?

Is Henri Pick de schrijver van de nooit gepubliceerde roman “Les dernières heures d’une histoire d’amour” die de jonge uitgeefster Delphine Despero samen met haar vriend de weinig succesvolle debutantschrijver Frédéric Koskas bij toeval heeft gevonden in de bibliotheek van geweigerde manuscripten (*) in Crozon, haar geboorteplaats. Delphine besluit, ondanks enige gegronde twijfel over de echtheid, deze roman toch uit te geven en haar intuïtie was goed, het wordt een groot succes, mede ook door het enorme mediacircus erom heen.

(*) Het idee om alle geweigerde, onuitgegeven manuscripten bijeen te brengen in één bibliotheek is niet van David Foenkinos, maar van de Canadees Richard Brautigan die in 1971 daarvan melding maakte in zijn boek The Abortion. The Brautigan Library in Vancouver bestaat nog steeds.

Er zijn namelijk redenen genoeg om te twijfelen aan de schrijverscapaciteiten van Pick. De twee jaar daarvoor overleden Henri Pick was pizzabakker en volgens zijn vrouw Madeleine en dochter Joséphine zou hij nooit meer dan een boodschappenlijstje hebben geschreven en hebben ze hem zelfs nooit één boek zien lezen.… Ook is er een parallelverhaal in het boek over de dood van Poesjkin. Interesseerde Pick zich voor Russische literatuur? Nee, hij had wel een pizza Stalin op het menu staan.

Maar wie is dan wel de schrijver? De zonderlinge bibliocaris Jean-Pierre Gourvec misschien die deze bibliotheek heeft opgezet? En wie is de uitgerangeerde, sceptische journalist, Jean-Michel Rouche, met de versleten regenjas die meteen op onderzoek uitgaat in Crozon en in Rennes en uiteindelijk zelfs achter de waarheid komt? Weet hij zich daardoor te rehabiliteren? Uiteindelijk komt de lezer zelfs via twee verschillende wegen achter de waarheid. Maar kan deze wel aan het licht gebracht worden?

In Le mystère Henri Pick vinden we drie grote thema’s terug:

  1. De liefde. Het is niet één liefdesgeschiedenis maar een stuk of zes liefdesgeschiedenissen worden beschreven rondom dit geheimzinnige boek. Een boek vol boeken.
  2. Een objectieve inkijk in de literaire- en de uitgeverswereld en het hele gedoe om een boek aan de man te brengen en succesvol te maken. Diverse namen van bekende schrijvers worden genoemd. Houellebecq, Beigbeder, Kafka, Kerouac en Kundera want onze hoofdpersoon hield van namen met een K erin. Kijk eens aan, David Foenkinos! Maar er is meer…  Zelfs Marcel Proust wordt niet vergeten. Immers, hij heeft zijn eerste deel van “A la recherche des temps perdu” eerst ook tevergeefs aangeboden aan Editions Gallimard.
  3. De gevolgen voor de onmiddellijke familie, omgeving, vrienden van de schrijver. Hoe levens kunnen veranderen door één zo’n boek! Misschien nog wel het belangrijkste thema in dit boek.

Het zijn allemaal gewone, alledaagse mensen van wie we de verhaallijnen volgen in negen hoofdstukken. De lezer herkent gemakkelijk de menselijke fouten die ze maken. Zij vallen niet echt op door hun daden, ze doen hun werk zonder morren. Ze hebben weinig diepgang. Foenkinos beschrijft hen ook oppervlakkig, karikaturaal bijna. Eigenlijk zijn het min of meer losers, kneusjes. Een ding hebben ze echter allen gemeen en dat is de hunkering naar liefde. Door dit boek krijgen zij onverwacht meer mogelijkheden om hun (saaie) leven te veranderen. Maar doen zij en willen zij dit ook?

Er worden nogal wat grenzen overschreden. Vooral de vrouwen worden assertiever. Al zijn zeker niet alle liefdes interessant of belangrijk voor dit boek. De expliciete seksscènes van de nogal corpulente Magali, de bibliothecaresse met de veel jongere Jérémy die haar zoon had kunnen zijn, waren bijvoorbeeld volkomen overbodig; een hint naar oplaaiende sensualiteit was voldoende geweest.

Foenkinos heeft (met uitzondering van zijn laatste bestseller Charlotte) een gezellige relaxte, humoristische manier van schrijven. Heerlijk voor een tussendoorboek. Hij wisselt zeer geslaagde zinnen, bespiegelingen af met wat teleurstellende banale zinnen en gemeenplaatsen. Jammer dat hij in dit boek ook niet méér Bretagne en de prachtige streek rondom Crozon beschrijft en verheerlijkt.

Nog een minpuntje vond ik de bizarre voetnoten die eveneens volkomen overbodig waren. En de systematische stiltes na elke dialoog waren eveneens opvallend en te kunstmatig.

En dan ten slotte: de epiloog. Ik had graag gehad dat de ontknoping vóór de epiloog had plaatsgevonden. Een kleine teleurstelling. En dan ja, de ontknoping zelf: Eind goed, al goed. Tout est bien qui finit bien! Naar mijn smaak te veel “feel good-roman”.

Toch heb ik weer genoten van het schrijverstalent van Foenkinos. Op de een of andere manier weet hij de lezer te blijven boeien. Eenmaal op dreef, lees je gewoon door.. Je wordt gegrepen door de diverse personages in dit verhaal. Mijn favoriet personage was Madeleine, de weduwe van Pick, ik vond haar buitengewoon humoristisch in de discussie, ook tijdens de t.v.-uitzending met François Busnel (partner van Delphine de Vigan…, héé ook Delphine?!) van La Grande Librairie. Echt een herkenbare, eenvoudige no-nonsense volkse vrouw. Frédéric noemt haar “La dame de pique” – schoppenvrouw. Een jeu de mot.

VIER STERREN voor deze leuke, onderhoudende, sympathieke, humoristische roman. Vooral de ondeugende, ironische knipoog naar de wereld van de literatuur krijgt een pluim.
Waar gebeurd of niet? Te veel fantasie? Het maakt niet uit, alles is gelegen in het feit dat je een verhaal moeten weten te vertellen. En dat kan Foenkinos. Is dat niet het vak van een schrijver?

Gelezen in ’t Frans, Folio 6403 

juni 2018